НАРОДНЫЕ ВОЗЗРЕНИЯ, СВЯЗАННЫЕ С СИМВОЛИКОЙ «ДОЖДЯ»

Авторы

  • Бахтиёр Режавалиевич Халмуратов

Ключевые слова:

Природа, культ природы, дождь, вода, Земля, Небо, обычаи, обряды, узбекский народ, Ферганская долина, орошаемое земледелие, богарное земледелие, град, оползни, наводнения, засухи

Аннотация

В статье анализируются представления узбекского народа о культе «Дождя» в историко-этнографическом аспекте. Приводятся религиозные, историко-философские и этнографические материалы, посвященные представлениям об этом символе на примере узбекского народа. Потому что это означает, что в условиях нынешнего экологического кризиса и нехватки воды древние традиции все больше забываются. В ходе этого процесса, анализируя народные поверья, связанные с символом дождя, и делая этнографические выводы о нем, молодежь сможет сформировать позитивное отношение к природе и воде, которая является ее важной составляющей.

Библиографические ссылки

https://qomus.info/encyclopedia/cat-yo/yomgir-uz.

Dala yozuvlari. Namangan viloyati Pop tumani Xonobod qishlog’i. 2025- yil.

Dala yozuvlari. Farg’ona viloyati Dang’ara tumani Tumor ва Boybuchcha qishloqlari. 2024-yil.

Мингбоева Д. Тимсоллар тилсими. – Тошкент: Adabiyot, 2022. – Б. 74.

Yuqoridagi asar... – B. 73.

Дугаров Б. С. Тэнгритская мифология: пантеон божеств и эпическая интерпретация / MONGOLICA-XIV. Сборник научных статей по монголоведению посвящается 130-летию монголоведа, публициста, дипломата, академика АН СССР Ивана Михайловича Майского (1884 – 1975). – Санкт-Петербург, 2015. – С. 49.

Тернер В. Символ и ритуал. – М., 1982. – С. 36.

Халмуратов Б. Р. Farg’ona водийси ўзбекларининг анъанавий турмуш тарзи ва маросимлар тизимида рамзий атрибутлар (Шомонлик эътиқоди материаллари асосида) // ЎзМУ хабарлари. – 2011. – №1. – Б. 156.

Қуръони Карим. “Ҳаж” сураси, 5-оят.

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф. Қуръон ва суннатдаги илмий мўъжизалар.

Қуръони Карим. “Бақара” сураси, 22-оят.

Қуръони Каримнинг изоҳли таржимаси. – Тошкент, 2004. – Б. 324.

Абу Довуд ва Насафий ривояти.

Абу Довуд ва Муслим ривояти.

Dala yozuvlari. Namangan viloyati To’raqo’rg’on shahri. 2025 yil.

Dala yozuvlari. Namangan viloyati Pop tumani Chodak qishlog’i. 2025- yil.

Dala yozuvlari. Namangan viloyati Pop tumani Qo’shtepa qishlog’i. 2024- yil.

Усмонов М. Ш. Жанубий Ўзбекистон қўнғиротлари (XIX аср охири – ХХ асрнинг биринчи ярми, тарихий-этнологик таҳлил). Тарих фан. бўй. фалс. докт (PhD) дисс. – Тошкент, 2018. – Б. 119.

Губаева С. С. Население Ферганской долины в конце XIX – начале XX вв. – Ташкент: Фан, 1991. – С. 15.

Dala yozuvlari. Jizzax viloyati Zomin tumani Kultepa qishlog’i. 2025- yil.

Аширов А. А. Ўзбек маданиятида сув. – Тошкент: Akademnashr, 2020. – Б. 61.

Ремпель Л. И. Цепь времен: вековые образы и бродячие сюжеты в традиционном искусстве Средней Азии. – Ташкент, 1987. – С. 37.

Жўраев М. Ўзбек халқи самовий афсоналари. – Тошкент, 1995. – Б. 226.

Евсюков В. В. Мифология китайского неолита. – Новосибирск, 1989. – С. 94–95; Халилов Х. М. Историческая общность и национальное своеобразие обрядовой поэзии народов Дагестана и Северного Кавказа / Дагестанский фольклор во взаимосвязи с иноэтническим фольклором. – Махачкала, 1985. – С. 19; Календарные обычаи и обряды народов восточной Азии. Годовой цикл. – М., 1988. – С. 276.

Сўфиев Ў. М. Сўх тожикларининг сув культи билан боғлиқ урф-одатлари / Farg’ona водийси тарихининг долзарб муаммолари. Республика илмий-амалий конференцияси материаллари. – Farg’ona, 2014. – Б. 120.

O’sha joyda.

Файзиева Д. Ўзбек фольклорида илон образи. – Тошкент: Фан, 2010. – Б. 15.

Андрианов Б. В. Земледелие наших предков. – Москва: Наука, 1979. – С. 66.

Басилов В. О туркменском “пире” дождя Буркут-Баба // Советская этнография. – 1963. – №5. – С. 15 – 18.

Жалилов И. “Суст хотин” – ёмғир чақириш маросими // Ижтимоий фикр. Инсон ҳуқуқлари. – 2010. – №2. – Б. 94.

Dala yozuvlari. Jizzax viloyati Zomin tumani Achchi qishlog’i. 2023- yil.

Dala yozuvlari. Namangan viloyati Chust tumani Kaklikqo’rg’on qishlog’i. 2025- yil.

Dala yozuvlari. Farg’ona viloyati Buvayda tumani Ing’irchoq qishlog’i. 2024- yil.

https://ru.wikipedia.org/wiki.

O’sha joyda.

Саримсоқов Б. Ўзбек маросим фольклори. – Тошкент: Фан, 1986. – Б. 109.

Yuqoridagi asar... – Б. 121.

Шаниязов К. Ш. К этнического история уўбекского народа. – Ташкент, 1964. – С. 52.

Саримсоқов А. А. Ўзбекларнинг тақвимий маросимлари (Farg’ona водийси материаллари асосида). Тарих фанлари номз... дисс. – Тошкент, 2010. – Б. 70.

Yuqoridagi asar... – Б. 70.

Беруний А. Р. Қадимги халқлардан қолган ёдгорликлар / Танланган asarлар. – Тошкент: Фан, 1968. – Б. 268.

Абрамзон С. А. Этнографические исследования С. Е. Малова / Тюркологический сборник. – М., 1978 . – С. 18; Агаджанов С. А. Очерки истории огузов и туркмен Средней Азии IX–XIII вв. – Ашхабад, 1969. – С. 122; Бар¬тольд В. В. Сочинения. Т. 8. – М., 1973. – С. 41 – 42; Заҳириддин Муҳаммад Бобур. Бобурнома. – Тошкент, 1969. – Б. 98; Гумилев Л. Н. Қадимги турк¬лар. – Тошкент, 2007. – Б. 94 – 95; Жўраев М. “Яда тошига қон етгач” // Ёшлик. – 1990. – №1. – Б. 60 – 62; Маҳмуд Қошғарий. Девону луғотит турк. – Тошкент, 1963. 3. ж. – Б. 8.

Dala yozuvlari. Farg’ona viloyati Qo’qon ва Namangan viloyati To’raqo’rg’on shaharlari. 2024- yil.

Dala yozuvlari. Andijon viloyati Qo’rg’ontepa tumani Xidirsha qishlog’i. 2023- yil.

Dala yozuvlari. Farg’ona viloyati Qo’qon, Rishton ва Namangan viloyati To’raqo’rg’on shaharlari. 2024- yil.

Dala yozuvlari. Namangan viloyati Pop tumani To’da qishlog’i. 2025- yil.

Загрузки

Опубликован

2025-10-08

Выпуск

Раздел

Статьи