ИЗ ИСТОРИИ КРЫМСКИХ ТАТАР ДЕПОРТИРОВАННЫХ В УЗБЕКИСТАН
Ключевые слова:
советская власть, крымские татары, депортация, спецпереселение, социально-экономическое положение, массовая гибель, инфекционное заболевание, переселенческое отделение, совхозАннотация
В данной статье информация о депортации крымско-татарского народа в Узбекистан советским властями в годы Второй мировой войны и помощи, оказанной им узбекским народом, представлена на принципах историчности, сравнительного и логического анализа, беспристрастности. Также в статье, несмотря на трудности советского колониализма и Второй мировой войны, правительство Узбекистана переселило крымских татар в республику, то есть обеспечило их продовольствием, одеждой и жильем, а также социально-экономические и демографические условия этого народа изучены.
Библиографические ссылки
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномасини ўрганиш ва кенг жамоатчилик ўртасида тарғиб этишга бағишланган илмий-оммабоп қўлланма. – Т.: “Маънавият”, 2019. -Б.197 (A scientific and popular guide dedicated to the study and promotion of the Address of the President of the Republic of Uzbekistan Shavkat Mirziyoyev to the Oliy Majlis. - T.: "Spirituality", 2019. -P.197)
Бугай Н.Ф. Погружены в эшелоны и отправлены к местам поселений. // «История СССР». -М.: 1991. №1. Земсков В.Н. Спецпоселенцы в СССР. 1930-1960. – М.: «Наука», 2003. С. 306 (Bugay N.F. They were loaded into trains and sent to the places of settlements. // History of the USSR. -M.: 1991. No. 1. Zemskov V.N. Special settlers in the USSR. 1930- 1960. - M .: "Nauka", 2003. P. 306)
Раҳмонқулова А. “Депортация ва унинг сабаблари”. // Жамият ва бошқарув. 2003, № 2. – Б.63–65. Муртазаева Р. Ўзбекистонда миллатлараро муносабатлар ва бағрикенглик. – Тошкент: Университет. 2007. –Б.184. Шамсутдинов Р.Т. Қишлоқ фожеаси: жамоалаштириш, қулоқлаштириш, сургун (Ўрта Осиё республикалари мисолида) – Тошкент: Шарқ, 2003. –Б.544 (Rahmonkulova A. "Deportation and its causes". // Society and governance. 2003, No. 2. – Pp.63–65. Murtazaeva R. Interethnic relations and tolerance in Uzbekistan. - Tashkent: University. 2007. -P.184. Shamsutdinov R.T. The tragedy of the village: collectivization, isolation, exile (in the example of the Central Asian republics) - Tashkent: Shark, 2003. -P.544)
Ата-Мирзаев О, Гентшке В, Муртазаева Р. Узбекистан многонациональный историко- демографический аспект. -Т.: Медицинская литература им. А.А.Ибн Сина, 1998. С.18 (Ata-Mirzaev O, Gentshke V, Murtazaeva R. Uzbekistan is a multinational historical and demographic aspect. -T .: Medical literature named after A.A. Ibn Sina, 1998. P.18)
Земсков В.Н. Заключенные, спецпоселенцы, ссыльнопоселенцы, ссыльные и высланные // История СССР.-1991. №5. -С.154 (Zemskov V.N. Prisoners, special settlers, exiled settlers, exiles and deportees // History of the USSR.-1991. No. 5. -P.154)
Бобожонова H. Депортация қилинган халкларга меҳрибонлик-Ўзбекона бағрикенглик (1930-1950 йй.) // Бағрикенглик - жамият барқарорлигининг асоси. Илмий-амалий анжуман материаллари. Т.: Университет. 2003. -Б. 58-59 (Bobojonova H. Kindness to deported peoples-Uzbek tolerance (1930-1950s) // Tolerance is the basis of the stability of society. Proceedings of the scientific-practical conference. T.: University. 2003. -Pp. 58-59)
Раҳмонқулова А. Ўзбекистонга зўрлик билан кўчирилган халқларнинг ижтимоий- иқтисодий аҳволига доир (1930-1950 йиллар). //Ижтимоий фикр.Инсон ҳуқуқлари. 2002. №1(17). -Б.67 (Rahmonkulova A. About the socio-economic situation of the peoples forcibly relocated to Uzbekistan (1930-1950s). //Social opinion. Human rights. 2002. No. 1(17). -P.67)
Ўз МА, Р-837 фонд, 32-рўйхат, 4577-иш, 158-159-варақлар. (NA of Uz. Fund R-837, List- 32, Folding Volume-4577, sheets 158-159)
Ўз МА, Р-837 фонд, 32-рўйхат, 4577-иш, 42-варақ. (NA of Uz. Fund R-837, List-32, Folding Volume-4577, sheets 42)
Исмоилов У, Қурбонов А. ҚРИМ ТАТАРЛАРИ: “Вақтинчалик депортациями ёки сургун”. //Academic Research In Educational Sciences/.2020, №3. -Б. 1103-1107 (Ismailov U, Kurbanov A. CRIMEAN TATARS: "Temporary deportation or exile." //Academic Research In Educational Sciences/.2020, No 3. -Pp. 1103-1107)
Рустем Хаяли. Демографические последствия депортация Кримского народа. //“Историко документальний журнал”. Гасирлар Эхо Авази веков. 2003, № 12. С.115-119 (Rustem Khayali. Demographic consequences of the deportation of the Crimean people. //“Historical documentary magazine”. Gasirlar Echo Avazi centuries. 2003, No. 12. Pp.115- 119)
Земсков В.Н. Спецпереселенцы из Крыма //Крымский музей.-1994. №1.-С.74 (Zemskov V.N. Special settlers from the Crimea // Crimean Museum.-1994. No. 1. P.74)
Ўз МА, Р-314 фонд, 7-рўйхат, 26-иш, 338-варақ. (NA of Uz. Fund R-314, List-7, Folding Volume-26, sheets 338)
Раҳмонқулова А. Ўзбекистонга зўрлик билан кўчирилган халқларнинг ижтимоий- иқтисодий аҳволига доир (1930-1950 йиллар). //Ижтимоий фикр.Инсон ҳуқуқлари. 2002. №1(17). -Б.69 (Rahmonkulova A. About the socio-economic situation of the peoples forcibly relocated to Uzbekistan (1930-1950s). //Social opinion. Human rights. 2002. No. 1(17). -P.69)
Земсков В.Н. Заключенные, спецпоселенцы, ссыльнопоселенцы, ссыльные и высланные //История СССР.-1991. №5. -С.155 (Zemskov V.N. Prisoners, special settlers, exiled settlers, exiles and deportees // History of the USSR. -1991. No. 5. -P.155)
Аҳмедов А, Ҳамрақулов С. Фарғона шаҳрига Қрим ва Грузиядан махсус кўчирилганлар масаласига доир. “Фарғона водийси тарихи янги тадқиқотларда” мавзусидаги иккинчи республика илмий анжумани. Фарғона. 2012. -Б.334 (Akhmedov A, Hamrakulov S. Regarding the issue of specially relocated people from Crimea and Georgia to the city of Fergana. The second republican scientific conference on the topic "History of the Fergana Valley in new researches". Ferghana. 2012 -P. 334)
Ўз МА, Р-314 фонд, 7-рўйхат, 18-иш, 13-34-варақлар. (NA of Uz. Fund R-314, List-7, Folding Volume-18, sheets 13-14)