ИЗУЧЕНИЕ ЭТНИЧЕСКОЙ ИСТОРИИ НАСЕЛЕНИЯ КАШКАДЬИНСКИХ И СУРХАНДАРЬИНСКИХ ОАЗИСОВ В ГОДЫ НЕЗАВИСИМОСТИ

Авторы

  • Алишер Насимов

Ключевые слова:

этнография, историография, южные регионы Узбекистана, узбеки, процесс самосознания, независимость

Аннотация

В статье представлены некоторые исследования, отражающие историографию этнологии южных регионов в первые годы независимости, в том числе К.Ш. Шаниёзова, А.А. Аскарова, Б.А. Ахмедова, И.Джабборова, А.А. Аширова, О.Бурьева, Ф.Очильдиева, Каюмова, Н. Турсунова, Р. Раджабова, М. Усманова, О. Джуракулова, П. Равшанова, краеведа Б. Пулатова и других.

На сегодняшний день специальных научных работ по историографии этнологии южных регионов Узбекистана не проводилось и не издавалась научная литература по данной теме. В основном исследование дает информацию об основных компонентах, которые активно участвуют в формировании узбекского народа. Кроме того, были предприняты попытки показать, что южные районы Узбекистана были домом для поселенцев с древних времен и что узбекские племена смешались с поселенцами, которые жили в этих районах с древних времен и являются наследниками их материальных и нематериальных ценностей, духовной культуры.

Библиографические ссылки

Шаниязов К. К вопросу о тюрко - язычных компонентах в сложении узбекской народности // ПЭЭИНСАК. М., 1991; Ўша муаллиф. Қарлуқ давлати ва қарлуқлар. - Т.: Шарқ, 1999. -192 б; Ўша муаллиф. Ўзбек халқининг шаклланиш жараёни. - Т.: Шарқ, 2001. -464 б. (Shaniyazov K. K voprosu o tyurko - yazychnyx komponentax v slojenii uzbekskoy narodnosti // PEEINSAK. M., 1991; That author. Snow state and snowdrifts. - T .: Sharq, 1999. -192 p.; That author. The process of formation of the Uzbek people. T .: Sharq, 2001. -464 p.)

Асқаров А. Аҳмедов Б. Ўзбек халқининг келиб чиқиши (дастлабки мулоҳазалар) – «Ўзбекистон овози», 1994 йил 20 янв; Асқаров А.А. Ўзбек халқи этногенези ва этник тарихининг баъзи бир назарий ва илмий методологик асослари // O’zbekiston tarixi, 2002. №4. 54-60-бетлар; Ўша муаллиф. Ўзбек халқининг этногенези ва этник тарихи. - Т., 2007. (Askarov A. Ahmedov B. Origins of the Uzbek people (initial comments) - "Voice of Uzbekistan", January 20, 1994; Askarov A.A. Some theoretical and scientific methodological bases of ethnogenesis and ethnic history of the Uzbek people // History of Uzbekistan, 2002. №4. Pages 54-60; That author. Ethnogenesis and ethnic history of the Uzbek people. - T., 2007)

Аҳмедов Б.А. Ўзбек улуси. Т.: Мерос, 1992; Ўша муаллиф. Тарихдан сабоқлар. – Т.: Ўқитувчи, 1994. 432 б. (Ahmedov B.A. Uzbek nation. T.: Meros, 1992; That author. Lessons from history. - T.: Teacher, 1994. 432 p.)

Жабборов И. Ўзбек халқи этнографияси. Т., 1994. 320 б; Ўша муаллиф. Ўзбеклар: турмуш тарзи ва маданияти. (этнотарихий лавҳалар). – Т., 2003. 208 б; Ўша муаллиф. Жаҳон этнологияси асослари. – Т.: Янги аср авлорди, 2005. 316 б; Ўша муаллиф. Узбеки. Т., 2007. (Jabborov I. Ethnography of the Uzbek people. T., 1994. 320 b; That author. Uzbeks: lifestyle and culture. (ethno-historical plates). - T., 2003. 208 b; That author. Fundamentals of World Ethnology. - T.: Yangi asr avlordi, 2005. 316 p; That author. Uzbeki. - T., 2007.)

Шониёзов К. Ўзбек халқи шаклланиш жараёнининг айрим масалалари // Ўзбекистонда ижтимоий фанлар. 1996, №6. 79-87-бетлар; Ўша муаллиф. Ўзбек халқининг айрим назарий масалалари // Ўзбекистонда ижтимоий фанлар. 1998. №6, 31-44-бетлар. (Shoniyozov K. Some issues of the process of formation of the Uzbek people // Social sciences in Uzbekistan. 1996, №6. Pages 79-87; That author. Some theoretical issues of the Uzbek people // Social sciences in Uzbekistan. 1998. №6, pp. 31-44.)

Шониёзов К. Ўзбек халқининг шаклланиш жараёни. – Т.: Шарқ, 2001. Б. 462. (Shoniyozov K. The process of formation of the Uzbek people. - T.: Sharq, 2001. P. 462.)

Аскаров А.А. Некоторые аспекты изучения этногенеза и этнической истории узбекского народа // Материалы к этнической истории населения Средней Азии. Т.: Фан, 1986. -Б. 3-14; Ўша муаллиф. Ўзбек халқи этногенези ва этник тарихининг баъзи бир назарий ва илмий методологик асослари // O’zbekiston tarixi, 2002. 4-son. 54-60 бетлар; Ўша муаллиф. Ўзбек халқининг этногенези ва этник тарихи. - Т., 2007. (Askarov A.A. Some aspects of the study of ethnogenesis and ethnic history of the Uzbek people // Materials to the ethnic history of the Middle Asia. - T.: Fan, 1986. -B. 3-14; That author. Some theoretical and scientific methodological bases of ethnogenesis and ethnic history of the Uzbek people // History of Uzbekistan, 2002. Issue 4. Pages 54-60; That author. Ethnogenesis and ethnic history of the Uzbek people. - T., 2007.)

Шониёзов К. Ўзбек халқининг шаклланиш жараёни. – Т.: Шарқ, 2001. -Б. 30; Дониёров А. Этнографические исследования в Узбекистане в ХХ веке: основные этапы, проблемы, перспективы развития. -Б.146; Аширов А.А. Ўзбекистон этнологияси мустақиллик йилларида: ютуқлар, муаммолар ва уларнинг ечими. -Б. 28. (Shoniyozov K. The process of formation of the Uzbek people. - T.: Sharq, 2001. -P. 30; Doniyorov A. Ethnographic research in Uzbekistan in the XX century: the main stages, problems, prospects of development. -P.146; Ashirov A.A. Ethnology of Uzbekistan in the years of independence: achievements, problems and their solutions. -P. 28.)

Асқаров А.Ўзбек халқининг келиб чиқиши тарихи.– Тошкент.: “O’zbekiston”, 2015. 672 б. (Askarov A. History of the origin of the Uzbek people. – Tashkent.: “Uzbekistan”, 2015. 672 p.)

Аҳмедов Б.А. Ўзбекистон халқлари тарихи манбалари. - Т.: Ўқитувчи, 1991. 216 бет; Ўзбек улуси. - Т.: Мерос, 1992; Ўша муаллиф. Тарихдан сабоқлар. – Т.: Ўқитувчи, 1994. 432б; Асқаров А. Аҳмедов Б. Ўзбек халқининг келиб чиқиши (дастлабки мулоҳазалар) – «Ўзбекистон овози», 1994 йил 20 янв; Аҳмедов Б. Ўзбекистон тарихи манбалари. - Т., 2001. (Ahmedov B.A. Sources of history of the peoples of Uzbekistan. - T.: Teacher, 1991. 216 pages; Uzbek nation. T.: Meros, 1992; That author. Lessons from history. - - T.: Teacher, 1994. 432 p.; Askarov A. Ahmedov B. Origins of the Uzbek people (initial comments) - "Voice of Uzbekistan", January 20, 1994; Ahmedov B. Sources of history of Uzbekistan. - T., 2001.)

Жабборов И. Ўзбек халқи этнографияси. - Т., 1994. 320 б; Ўша муаллиф. Ўзбеклар: турмуш тарзи ва маданияти. (этнотарихий лавҳалар). – Т., 2003. 208 б; Ўша муаллиф. Жаҳон этнологияси асослари. – Т.: Янги аср авлорди, 2005. 316 б; Ўша муаллиф. Узбеки. Т., 2007. (Jabborov I. Ethnography of the Uzbek people. T., 1994. 320 p.; That author. Uzbeks: lifestyle and culture. (ethno-historical plates). - T., 2003. 208 p.; That author. Fundamentals of World Ethnology. - T.: Yangi asr avlordi, 2005. 316 p; That author. Uzbeki. - T., 2007.)

Бўриев О. Усмонов М. Ўзбеклар: этник тарихи ва этномаданий жараёнлар. Самарқанд, 2008. 244 б. (Buriyev O. Usmonov M. Uzbeks: ethnic history and ethnocultural processes. - Samarkand, 2008. 244 p.)

Қаюмов А.Р. Шеробод воҳаси аҳолисининг эник таркиби (XIX аср - ХХ аср бошлари) // Ўзбекистонда ижтимоий фанлар, 1998. №3. -Б. 34-38; Ўша муаллиф. XIX аср охири-ХХ аср бошларида Сурхон-Шеробод водийсидаги этник жараёнларнинг баъзи омиллари // O’zbekiston tarixi. 2001. №4; Ўша муаллиф. Узбекские племина и роды // Этнический атлас Узбекистана. Элина, 2002; Ўша муаллиф. Ўзбекистон этномаданий муҳитида «қатағон» этноси. (Ўзбек халқининг этник тарихига доир айрим материаллар). Ўзбекистон этнологияси: янгича қарашлар ва ёндашувлар. Ўз.РФА академиги К.Шониёзов таваллудининг 80 йиллигига бағишланган халқаро илмий анжуман материаллари. - Т.: 2004. 115 – 119 б; Каюмов А.Р., Аширов А.А. Особенности этнического состава Байсуна // Труды Байсунской научной экспедиции. – Т., 2003. Вып. 1; Каюмов А.Р., Камалиддинов Ш.С. Некоторые особенности этнического состава и состояние традиционной культуры населения Байсуна // Проблемы сохранения традиций народной культуры // Материалы Международной научной конференции. 2003, 14-19 мая Байсун, 2003. (Qayumov A.R. The composition of the population of the Sherabad oasis (XIX century - early XX century) // Social Sciences in Uzbekistan, 1998. №3. -P. 34-38; That author. Some factors of ethnic processes in the Surkhan-Sherabad valley in the late XIX-early XX centuries // History of Uzbekistan. 2001. №4; That author. Uzbek tribes and clans // Ethnic atlas of Uzbekistan. Elina, 2002; That author. The ethnos of "repression" in the ethnocultural environment of Uzbekistan. (Some materials on the ethnic history of the Uzbek people). Ethnology of Uzbekistan: new views and approaches. Proceedings of the international scientific conference dedicated to the 80th anniversary of Academician of the Russian Academy of Sciences K.Shoniyazov. - T.: 2004. 115 - 119 p.; Kayumov A.R., Ashirov A.A. Features of the ethnic composition of Baysuna // Trudy Baysunskoy nauchnoy ekspeditsii. - T., 2003. Vyp. 1; Kayumov A.R., Kamaliddinov Sh.S. Some features of the ethnic composition and composition of the traditional culture of the Baysuna // Problems of preservation of traditional folk culture // Materials Mejdunarodnoy nauchnoy konferentsii. 2003, May 14-19 Baysun, 2003.)

Турсунов Н.Н. Оила жамиятнинг ишончли таянчи // Баркамол инсон тарбияси. – Термиз, 2000. -Б. 63-65; Ўша муаллиф. Сурхон одамларини биласизми? // Мулоқот. -2002. -№ 4. -Б. 47-48; Ўша муаллиф. Либосларда акс этган ўзлик // Тафаккур. -2003. -№. -Б. 120-121; Ўша муаллиф. Нон ва дастурхон // Мулоқот. -2003. -№ 4. -Б. 47-48; Ўша муаллиф. XIX аср охири – ХХ аср бошларида Термиз иқтисодий-Биёсий марказ // «Ўзбекистон тарихи ва археология фанининг долзарб муаммолари» мавзусидаги Республика илмий конференцияси материаллари. -Самарқанд, 2003. -Б. 119-122; Турсунов С., Турсунов Н. XIX аср охири – ХХ аср бошларида Жанубий Сурхон воҳаси аҳолисининг миллий либослари // Мозийдан садо. -2003. № 4. -Б. 70-74; Ўша муаллифлар. XIX аср охири – ХХ аср бошларида Жанубий Сурхон воҳаси аҳолисининг миллий либослари // Ўзбекистонда ижтимоий фанлар. -2003. № 4. -Б. 57-60; Турсунов Н.Н. Ҳаёт адабийлиги кафолати // Мозийдан садо. -2006. -№ 3. -Б. 32-35; Турсунов С., Турсунов Н., Пардаев Т., Қурбонов А. Ўзбекистон тарихи ва маданияти – Сурхондарё этнографияси. – Т.: Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий кутубхонаси нашриёти, 2006. -278 б; Турсунов Н. Этнические особенности населения южносурханского оазиса (конец XIX – начало ХХ вв.).: Автореф. дис. …канд. ист. наук. – Т.: Термиз ГУ, 2007. –32с; (Tursunov N.N. The family is a reliable support of society // Harmonious human education. - Termiz, 2000. -P. 63-65; That author. Do you know the people of Surkhandarya? // Communication. -2002. -№ 4. -P. 47-48; That author. Identity reflected in clothes // Tafakkur. -2003. -№. -P. 120-121; That author. Bread and tableware // Communication. -2003. -№ 4. -P. 47-48; That author. The end of the XIX - beginning of the XX century Termez Economic and Biocentric Center // Materials of the Republican scientific conference "Actual problems of history and archeology of Uzbekistan". -Samarkand, 2003. -P. 119-122; Tursunov S., Tursunov N. The end of the XIX century - the beginning of the XX century. -2003. № 4. -P. 70-74; Those authors. National costumes of the population of the Southern Surkhandarya oasis in the late XIX - early XX centuries // Social sciences in Uzbekistan. -2003. № 4. -P. 57-60; Tursunov N.N. Guarantee of life literature // Echo from Maziy. -2006. -№ 3. -P. 32-35; Tursunov S., Tursunov N., Pardaev T., Qurbonov A. History and culture of Uzbekistan - Surkhandarya ethnography. - T.: Alisher Navoi National Library of Uzbekistan Publishing House, 2006. -278 p.; Tursunov N. Ethnic features of the population of the southern Surkhandarya oasis (end of XIX - beginning of XX century): Avtoref. dis. … Kand. ist. nauk. - T.: Termiz GU, 2007. –32p;)

Арифханова З.Х. (отв. ред.), Абашин С.Н., Алимова Д.А. Узбеки // Народы и культуры. - М.: Наука, 2011. -Б. 64-72. (Arifxanova Z.X. (ed.), Abashin S.N., Alimova D.A. Uzbeki // Narody i kultury. - M.: Nauka, 2011. -P. 64-72.)

Ражабов Р. Ўзбекистондаги араблар тарихи ва этнографияси: XIX аср ўрталари - XXI аср бошлари. - Т.: Шарқ, 2012. -416 б. (Rajabov R. History and ethnography of the Arabs in Uzbekistan: the middle of the XIX century - the beginning of the XXI century. - T.: Sharq, 2012. -416 p)

Усмонов М. Жанубий Ўзбекистон ва Хоразм воҳаси ўзбек – қўнғиротлари: ўзаро алоқалар ва таъсири масаласи // Ўзбекистон этнологиясининг долзарб муаммолари мавзусидаги IV Республика илмий – назарий конференция материаллари. - Т. – Н., 2007. Б. 87 – 91; Ўша муаллиф. Ўтов-Жанубий Ўзбекистон қўнғиротларининг асосий турар-жой сифатида // Фан, тараққиёт ва ёшлар. Илмий-амалий конференция материаллари. –Қарши, -2008. -Б. 169-172; Ўша муаллиф. Ўзбек қўнғиротлари этник тарихидан // «Насафлик алломаларнинг жаҳон маданиятида тутган ўрни» мавзусидаги илмий-амалий конференция материаллари. –Қарши, -2008. -Б. 232-236; Бўриев О., Усмонов М. Ўзбеклар: этник тарихи ва этномаданий жараёнлар. - Самарқанд, 2008. 244 б. ва бошқ. (Usmonov M. Uzbek-bells of Southern Uzbekistan and Khorezm oasis: issues of interaction and influence // Proceedings of the IV Republican scientific-theoretical conference on current issues of ethnology of Uzbekistan. T. - N., 2007. P. 87 - 91; That author. Utov-South Uzbekistan as the main settlement of bells // Science, development and youth. Proceedings of the scientific-practical conference. - Against, -2008. -P. 169-172; That author. From the ethnic history of Uzbek bells // Proceedings of the scientific-practical conference "The role of Nasaf scholars in world culture." - Against, -2008. -P. 232-236; Buriyev O., Usmonov M. Uzbeks: ethnic history and ethnocultural processes. - Samarkand, 2008. 244 p. et al.)

Бердиқулов Қ. Қўнғиротлар. Т.: Ёзувчи, 1999; Ботиров Т. Мангуликка дахлдор элим. – Т., 2006. 72 б. (Berdikulov Q. Calls. T.: Writer, 1999; Botirov T. I am interested in eternity. - T., 2006. 72 p.)

Очилдиев Ф. Сурхон воҳаси бекликларидаги ижтимоий-Биёсий ва и қтисодий ўзгаришлар. - Т., 2008. -Б. 29-51. (Ochildiev F. Socio-biological and economic changes in the principalities of the Surkhandarya oasis. - T., 2008. -P. 29-51.)

Жўрақулов О. Чандир туркманлари. Т.: Фан, 1992. -235 б.; Ўша муаллиф. Қашқадарё манғитлари. - Т.: Фан, 1993. -255 б. (Jo'raqulov O. Chandir Turkmens. T.: Fan, 1992. -235 p.; That author. Kashkadarya mangits. - T.: Fan, 1993. – P. 255.)

Равшанов П. Қашқадарё тарихи. - Т.: Фан, 1995. 784 б; Ўша муаллиф. Қарши тарихи. – Т.: Янги аср авлоди, 2006; Саидов М., Равшанов П. Жейнов тарихи. – Т.: Ибн Сино, 1996; Равшанов П., Ўзоқов Р. Аждодларимиз қадри. – Т.: Шарқ, 1999. -384 б. (Ravshanov P. History of Kashkadarya. T.: Fan, 1995. 784 p.; That author. History of injection. - T.: Yangi asr avlodi, 2006; Saidov M., Ravshanov P. History of Jeynov. - T.: Ibn Sino, 1996; Ravshanov P., Uzokov R. The value of our ancestors. - T.: Sharq, 1999. -384 p.)

Пўлатова Б. Деновликлар тарих кўзгусида. – Т.: Фан, 1994. 144 б. (Pulatova B. The Denau people are in the mirror of history. - T.: Fan, 1994. 144 p.)

Загрузки

Опубликован

2022-01-22

Выпуск

Раздел

Статьи